саҡрым

Башкирский

Морфологические и синтаксические свойства

падеж	ед. ч.	мн. ч.
Им.	саҡрым	саҡрымдар
Прит.	саҡрымдың	саҡрымдарҙың
Д.	саҡрымға	саҡрымдарға
В.	саҡрымды	саҡрымдарҙы
М.	саҡрымда	саҡрымдарҙа
Исх.	саҡрымдан	саҡрымдарҙан
Принадлежность лицо ед. ч. мн. ч. 1-е саҡрымым саҡрымыбыҙ 2-е саҡрымың саҡрымығыҙ 3-е саҡрымы саҡрымы

саҡ-рым

Существительное.

Произношение

• МФА: [sɑqˈrɯ̞m]

Семантические свойства

Значение

1. километр ◆ Ауылға саҡрым ярым самаһы ер ҡалғас, Ташморон аҫтындағы туғайға атайым атын туҡтатты. — Когда до аула оставалось около полутора километров, мой отец остановил лошадь на лугу у реки Ташмурун. (Нугуман Мусин).
2. устар. верста ◆ Буранбайҙың менгән ҡашҡа аты // саҡрым-саҡрым бармай ҙа баш ташлай. — Белолобый конь, на котором ездил Буранбай, поникает головой, не пройдя и версты. Башкирская народная песня «Буранбай».

Родственные слова

Ближайшее родство

Этимология

Лексема известна в других кыпчакских языках: казахск. шақырым, кирг. чакырым, alt. чакырым, тат. чакрым «id.»

Образована от глагольной основы *čaqïr- "звать, окликать" (ср. башк. саҡырыу «id.»). Первичное значение — "расстояние, на котором слышно крик, звуковой сигнал".