Морфологические и синтаксические свойства
править
Действительный залог
Время
|
Единственное число
|
Множественное число
|
1-е лицо
|
2-е лицо
|
3-е лицо
|
1-е лицо
|
2-е лицо
|
3-е лицо
|
Изъявительное наклонение
|
Настояще-будущее
|
bosaman
|
bosasan
|
bosadi
|
bosamiz
|
bosasiz
|
bosadi(lar)
|
— отрицательная форма
|
bosmayman
|
bosmaysan
|
bosmaydi
|
bosmaymiz
|
bosmaysiz
|
bosmaydi(lar)
|
Настоящее длительное (1)
|
bosyapman
|
bosyapsan
|
bosyapti
|
bosyapmiz
|
bosyapsiz
|
bosyapti(lar)
|
— отрицательная форма
|
bosmayapman
|
bosmayapsan
|
bosmayapti
|
bosmayapmiz
|
bosmayapsiz
|
bosmayapti(lar)
|
Настоящее длительное (2)
|
bosmoqdaman
|
bosmoqdasan
|
bosmoqda
|
bosmoqdamiz
|
bosmoqdasiz
|
bosmoqda(lar)
|
Настоящее длительное (3)
|
bosayotirman
|
bosayotirsan
|
bosayotir
|
bosayotirmiz
|
bosayotirsiz
|
bosayotir(lar)
|
— отрицательная форма
|
bosmayotirman
|
bosmayotirsan
|
bosmayotir
|
bosmayotirmiz
|
bosmayotirsiz
|
bosmayotir(lar)
|
Очевидное прошедшее
|
bosdim
|
bosding
|
bosdi
|
bosdik
|
bosdingiz
|
bosdi(lar)
|
— отрицательная форма
|
bosmadim
|
bosmading
|
bosmadi
|
bosmadik
|
bosmadingiz
|
bosmadi(lar)
|
Прошедшее причастное
|
bosganman
|
bosgansan
|
bosgan
|
bosganmiz
|
bosgansiz
|
bosgan(lar)
|
— отрицательная форма (1)
|
bosmaganman
|
bosmagansan
|
bosmagan
|
bosmaganmiz
|
bosmagansiz
|
bosmagan(lar)
|
— отрицательная форма (2)
|
bosgan emasman
|
bosgan emassan
|
bosgan emas
|
bosgan emasmiz
|
bosgan emassiz
|
bosgan emas(lar)
|
— отрицательная форма (3)
|
bosganim yoʻq
|
bosganing yoʻq
|
bosgani yoʻq
|
bosganimiz yoʻq
|
bosganingiz yoʻq
|
bosgan(lar)i yoʻq
|
Давнопрошедшее
|
bosgan edim
|
bosgan eding
|
bosgan edi
|
bosgan edik
|
bosgan edingiz
|
bosgan edi(lar)
|
— отрицательная форма (1)
|
bosmagan edim
|
bosmagan eding
|
bosmagan edi
|
bosmagan edik
|
bosmagan edingiz
|
bosmagan edi(lar)
|
— отрицательная форма (2)
|
bosgan emas edim
|
bosgan emas eding
|
bosgan emas edi
|
bosgan emas edik
|
bosgan emas edingiz
|
bosgan emas edi(lar)
|
— отрицательная форма (3)
|
bosganim yoʻq edi
|
bosganing yoʻq edi
|
bosgani yoʻq edi
|
bosganimiz yoʻq edi
|
bosganingiz yoʻq edi
|
bosgan(lar)i yoʻq edi
|
Многократно-длительное прошедшее
|
bosar edim
|
bosar eding
|
bosar edi
|
bosar edik
|
bosar edingiz
|
bosar edi(lar)
|
— отрицательная форма
|
bosmas edim
|
bosmas eding
|
bosmas edi
|
bosmas edik
|
bosmas edingiz
|
bosmas edi(lar)
|
Пересказительное прошедшее
|
bosibman
|
bosibsan
|
bosibdi
|
bosibmiz
|
bosibsiz
|
bosibdi(lar)
|
— отрицательная форма
|
bosmabman
|
bosmabsan
|
bosmabdi
|
bosmabmiz
|
bosmabsiz
|
bosmabdi(lar)
|
Будущее предположительное
|
bosarman
|
bosarsan
|
bosar
|
bosarmiz
|
bosarsiz
|
bosar(lar)
|
— отрицательная форма
|
bosmasman
|
bosmassan
|
bosmas
|
bosmasmiz
|
bosmassiz
|
bosmas(lar)
|
Наклонение намерения
|
Будущее намерения
|
bosmoqchiman
|
bosmoqchisan
|
bosmoqchi
|
bosmoqchimiz
|
bosmoqchisiz
|
bosmoqchi(lar)
|
— отрицательная форма
|
bosmoqchi emasman
|
bosmoqchi emassan
|
bosmoqchi emas
|
bosmoqchi emasmiz
|
bosmoqchi emassiz
|
bosmoqchi emas(lar)
|
Прошедшее намерения
|
bosmoqchi edim
|
bosmoqchi eding
|
bosmoqchi edi
|
bosmoqchi edik
|
bosmoqchi edingiz
|
bosmoqchi edi(lar)
|
— отрицательная форма
|
bosmoqchi emas edim
|
bosmoqchi emas eding
|
bosmoqchi emas edi
|
bosmoqchi emas edik
|
bosmoqchi emas edingiz
|
bosmoqchi emas edi(lar)
|
Повелительно-желательное наклонение
|
|
bosay
|
bos / bosing (вежл.)
|
bossin
|
bosaylik
|
bosingiz
|
bossin(lar)
|
— отрицательная форма
|
bosmay
|
bosma / bosmang (вежл.)
|
bosmasin
|
bosmaylik
|
bosmangiz
|
bosmasin(lar)
|
Условное наклонение
|
|
bossam
|
bossang
|
bossa
|
bossak
|
bossangiz
|
bossa(lar)
|
— отрицательная форма
|
bosmasam
|
bosmasang
|
bosmasa
|
bosmasak
|
bosmasangiz
|
bosmasa(lar)
|
Неличные формы
|
Причастие настоящего времени
|
bosayotgan
|
Причастие будущего времени
|
bosar
|
— отрицательная форма
|
bosmayotgan
|
— отрицательная форма
|
bosmas
|
Причастие прошедшего времени
|
bosgan
|
Деепричастие (1)
|
bosa
|
— отрицательная форма
|
bosmagan
|
Деепричастие (2)
|
bosib
|
Причастие настояще-будущего времени
|
bosadigan
|
— отрицательная форма
|
bosmay, bosmasdan
|
— отрицательная форма
|
bosmaydigan
|
Инфинитив
|
bosmoq
|
Страдательный залог
Время |
Единственное число |
Множественное число |
1-е лицо |
2-е лицо |
3-е лицо |
1-е лицо |
2-е лицо |
3-е лицо |
Изъявительное наклонение |
Настояще-будущее |
bosilaman |
bosilasan |
bosiladi |
bosilamiz |
bosilasiz |
bosiladi(lar) |
— отрицательная форма |
bosilmayman |
bosilmaysan |
bosilmaydi |
bosilmaymiz |
bosilmaysiz |
bosilmaydi(lar) |
Настоящее длительное (1) |
bosilyapman |
bosilyapsan |
bosilyapti |
bosilyapmiz |
bosilyapsiz |
bosilyapti(lar) |
— отрицательная форма |
bosilmayapman |
bosilmayapsan |
bosilmayapti |
bosilmayapmiz |
bosilmayapsiz |
bosilmayapti(lar) |
Настоящее длительное (2) |
bosilmoqdaman |
bosilmoqdasan |
bosilmoqda |
bosilmoqdamiz |
bosilmoqdasiz |
bosilmoqda(lar) |
Настоящее длительное (3) |
bosilayotirman |
bosilayotirsan |
bosilayotir |
bosilayotirmiz |
bosilayotirsiz |
bosilayotir(lar) |
— отрицательная форма |
bosilmayotirman |
bosilmayotirsan |
bosilmayotir |
bosilmayotirmiz |
bosilmayotirsiz |
bosilmayotir(lar) |
Очевидное прошедшее |
bosildim |
bosilding |
bosildi |
bosildik |
bosildingiz |
bosildi(lar) |
— отрицательная форма |
bosilmadim |
bosilmading |
bosilmadi |
bosilmadik |
bosilmadingiz |
bosilmadi(lar) |
Прошедшее причастное |
bosilganman |
bosilgansan |
bosilgan |
bosilganmiz |
bosilgansiz |
bosilgan(lar) |
— отрицательная форма (1) |
bosilmaganman |
bosilmagansan |
bosilmagan |
bosilmaganmiz |
bosilmagansiz |
bosilmagan(lar) |
— отрицательная форма (2) |
bosilgan emasman |
bosilgan emassan |
bosilgan emas |
bosilgan emasmiz |
bosilgan emassiz |
bosilgan emas(lar) |
— отрицательная форма (3) |
bosilganim yoʻq |
bosilganing yoʻq |
bosilgani yoʻq |
bosilganimiz yoʻq |
bosilganingiz yoʻq |
bosilgan(lar)i yoʻq |
Давнопрошедшее |
bosilgan edim |
bosilgan eding |
bosilgan edi |
bosilgan edik |
bosilgan edingiz |
bosilgan edi(lar) |
— отрицательная форма (1) |
bosilmagan edim |
bosilmagan eding |
bosilmagan edi |
bosilmagan edik |
bosilmagan edingiz |
bosilmagan edi(lar) |
— отрицательная форма (2) |
bosilgan emas edim |
bosilgan emas eding |
bosilgan emas edi |
bosilgan emas edik |
bosilgan emas edingiz |
bosilgan emas edi(lar) |
— отрицательная форма (3) |
bosilganim yoʻq edi |
bosilganing yoʻq edi |
bosilgani yoʻq edi |
bosilganimiz yoʻq edi |
bosilganingiz yoʻq edi |
bosilgan(lar)i yoʻq edi |
Многократно-длительное прошедшее |
bosilar edim |
bosilar eding |
bosilar edi |
bosilar edik |
bosilar edingiz |
bosilar edi(lar) |
— отрицательная форма |
bosilmas edim |
bosilmas eding |
bosilmas edi |
bosilmas edik |
bosilmas edingiz |
bosilmas edi(lar) |
Пересказительное прошедшее |
bosilibman |
bosilibsan |
bosilibdi |
bosilibmiz |
bosilibsiz |
bosilibdi(lar) |
— отрицательная форма |
bosilmabman |
bosilmabsan |
bosilmabdi |
bosilmabmiz |
bosilmabsiz |
bosilmabdi(lar) |
Будущее предположительное |
bosilarman |
bosilarsan |
bosilar |
bosilarmiz |
bosilarsiz |
bosilar(lar) |
— отрицательная форма |
bosilmasman |
bosilmassan |
bosilmas |
bosilmasmiz |
bosilmassiz |
bosilmas(lar) |
Наклонение намерения |
Будущее намерения |
bosilmoqchiman |
bosilmoqchisan |
bosilmoqchi |
bosilmoqchimiz |
bosilmoqchisiz |
bosilmoqchi(lar) |
— отрицательная форма |
bosilmoqchi emasman |
bosilmoqchi emassan |
bosilmoqchi emas |
bosilmoqchi emasmiz |
bosilmoqchi emassiz |
bosilmoqchi emas(lar) |
Прошедшее намерения |
bosilmoqchi edim |
bosilmoqchi eding |
bosilmoqchi edi |
bosilmoqchi edik |
bosilmoqchi edingiz |
bosilmoqchi edi(lar) |
— отрицательная форма |
bosilmoqchi emas edim |
bosilmoqchi emas eding |
bosilmoqchi emas edi |
bosilmoqchi emas edik |
bosilmoqchi emas edingiz |
bosilmoqchi emas edi(lar) |
Повелительно-желательное наклонение |
|
bosilay |
bosil / bosiling (вежл.) |
bosilsin |
bosilaylik |
bosilingiz |
bosilsin(lar) |
— отрицательная форма |
bosilmay |
bosilma / bosilmang (вежл.) |
bosilmasin |
bosilmaylik |
bosilmangiz |
bosilmasin(lar) |
Условное наклонение |
|
bosilsam |
bosilsang |
bosilsa |
bosilsak |
bosilsangiz |
bosilsa(lar) |
— отрицательная форма |
bosilmasam |
bosilmasang |
bosilmasa |
bosilmasak |
bosilmasangiz |
bosilmasa(lar) |
Неличные формы |
Причастие настоящего времени |
bosilayotgan |
Причастие будущего времени |
bosilar |
— отрицательная форма |
bosilmayotgan |
— отрицательная форма |
bosilmas |
Причастие прошедшего времени |
bosilgan |
Деепричастие (1) |
bosila |
— отрицательная форма |
bosilmagan |
Деепричастие (2) |
bosilib |
Причастие настояще-будущего времени |
bosiladigan |
— отрицательная форма |
bosilmay, bosilmasdan |
— отрицательная форма |
bosilmaydigan |
Инфинитив |
bosilmoq |
bos-moq (босмоқ)
Глагол.
Корень: -bos-; окончание: -moq.
Семантические свойства
править
- давить, надавливать; жать, нажимать, прессовать ◆ zvonok knopkasini bosmoq — нажать кнопку звонка ◆ bagʻriga bosmoq — прижимать к (своей) груди ◆ paxtani bosib toy qilmoq — прессовать хлопок в кипы
- перен. нажимать, напирать, прилагать усилие ◆ bosib ishlamoq — работать напряженно, напористо
- настилать, укладывать; накладывать (сверху), наваливать ◆ aravaga oʻtin bosmoq — наваливать дрова на арбу ◆ unga bosmoq — обваливать в муке ◆ qorga bosmoq — повалить в снег, вывалять в снегу
- печатать ◆ mashinkada bosmoq — печатать на машинке ◆ pul bosmoq — печатать (выпускать) деньги
- топтать, травить (посевы) ◆ Отсутствует пример употребления (см. рекомендации).
- ступать, шагать; попирать ◆ yalang oyogʻi bilan tikanni bosib oldi — он босой ногой наступил на колючку ◆ yoʻl bosmoq — проходить путь, покрывать расстояние
- прям и перен. покрывать; охватывать ◆ atrofni qorongʻilik bosdi — всё кругом погрузилось в темноту ◆ badanini sovuq ter bosdi — его тело покрылось холодным по́том ◆ yoʻllarni qor bosdi — снегом замело (занесло) дороги
- подавлять, усмирять; прекращать ◆ chanqovni bosmoq — утолять жажду ◆ ogʻriqni bosmoq — успокаивать боль ◆ janjalni bosmoq — прекращать скандал
- внезапно нападать, совершать налёт; заставать врасплох, нагрянуть ◆ Отсутствует пример употребления (см. рекомендации).
- положить, класть (во что-либо при варке) ◆ oshga goʻsht bosmoq — положить в котёл мясо (при приготовлении плова)
- подшивать, застрачивать (край чего-либо) ◆ dasturxonning chetini bosmoq — подшивать край скатерти
- в форме деепр. входит в состав ряда сложных глаголов
-
-
-
-
Родственные слова
править
Происходит от ??
Фразеологизмы и устойчивые сочетания
править